'Ngày xưa nghèo lắm, làm gì có sẵn thịt gà, thịt lợn như bây giờ. Thế nên, thịt chuột rừng trở thành món ăn 'cứu đói”. Nó quen thuộc với chúng tôi như cây măng trên rừng vậy…”

Câu chuyện giữa chúng tôi với ông Lê Văn Sinh, Chủ tịch UBND xã Tân Pheo (Đà Bắc) trở nên thật thú vị khi ông khi đi du lịch Hòa Bình, được ông kể về những chú chuột rừng. Được biết, thịt chuột rừng chính là món ăn đã 'đi cùng năm tháng” với một số dân tộc thuộc huyện vùng cao Đà Bắc, trong đó, có cộng đồng người Dao xã Tân Pheo.



"Không chỉ riêng dân tộc Dao ở xã Tân Pheo mà khi đi du lich hoa binh, các dân tộc khác ở huyện vùng cao Đà Bắc cũng quen thuộc với các món ăn chế biến từ thịt chuột rừng” - ông Hà Văn Phời, một cao niên người dân tộc Tày ở Đà Bắc giới thiệu. Ông kể, dân tộc Tày của ông còn có một câu chuyện dân gian truyền miệng về món ăn đặc biệt này: Ngày xưa, có một gia đình nọ, rất nghèo. Ngày Tết Nguyên đán, nhìn trong nhà chỉ có một con gà mái là có thể làm thịt để thắp hương thờ cúng tổ tiên, chủ nhà mới bàn với gia đình ngày mai sẽ bắt thịt. Con gà mái nghe được câu chuyện, nó rất buồn và dặn dò đàn con nhỏ: "Mai mẹ chết rồi, các con ở lại phải yêu thương nhau, bảo ban nhau tự đi bới giun, kiếm dế mà ăn, không được mất đoàn kết…”. Người con dâu nghe thấy, rất thương, bèn nói chuyện lại với chồng. Cuối cùng, họ quyết định đi bắt con chuột rừng để làm món ăn mặn thay thế cho món thịt gà trong mâm cỗ thờ cúng tổ tiên. Từ đó, món thịt chuột rừng trở thành một món ăn đầy ý nghĩa trong những ngày tất niên, đón chào năm mới. Trong mẫm cỗ ngày Tết của người Tày huyện Đà Bắc, món thịt chuột rừng thường được bày biện cùng với các món ăn ngon lành khác, vai trò giống như một món ăn mặn chế biến từ con gà, con lợn, con cá, con chim….

Cách chế biến thịt chuột rừng của đồng bào vùng cao Đà Bắc cũng khá đơn giản. Sau khi bẫy được chuột mang về nhà, người dân sẽ dùng dao cắt tiết, rồi đốt lửa thui lông. Thui xong thì mổ bụng, làm sạch nội tạng. Sau đó, hoặc để cả con, hoặc chặt thành miếng nhỏ rồi tẩm ướp các loại gia vị đặc trưng như muối ớt, hạt tiêu, mắc khén… Khi gia vị ngấm đều vào miếng thịt, bà con sẽ đem gác bếp. Đợi đến khi thịt đượm khói vàng ươm mới đem ra chế biến thành các món theo khẩu vị, phổ biến nhất là xào, nướng muối ớt, giả cầy, luộc ống nứa… Cho đến khi miếng thịt vừa mềm, vừa giòn, vừa dai, lại thơm nức đặc trưng mùi xông khói là có thể thưởng thức.

Mùa này, miền núi Đà Bắc rất lạnh. Nếu được nhâm nhi chén rượu thuốc cùng với món thịt chuột rừng thơm nức đặc trưng bên bếp lửa hồng thì sẽ thú vị vô cùng! Thịt chuột rừng bây giờ đã thành đặc sản của huyện vùng cao Đà Bắc, thế nên không phải thực khách nào cũng có dịp thưởng thức món ăn độc đáo này. "Còn ngày xưa nghèo khó, cứ đến ngày Tết Nguyên đán là dân làng cùng nhau làm mâm cỗ dâng Thành Hoàng làng. Trong mâm cỗ thường có thịt chuột rừng. Cùng với các lễ vật khác, mỗi nhà thường góp 1-2 con chuột rừng gác bếp để tỏ lòng thành kính, biết ơn và cầu mong một năm mới an lành, no ấm…” – ông Lê Văn Sinh, Chủ tịch UBND xã Tân Pheo tiếp tục câu chuyện về những chú chuột rừng "cứu đói” và món ăn đặc biệt đã gắn bó với đồng bào các dân tộc vùng cao Đà Bắc. Ngoài sân, cây mận đã bật nở những bông hoa đầu tiên, báo hiệu mùa xuân mới đang về.

Đảo Dừa Hòa Bình chuyên tổ chức các tour du lịch trên lòng hồ Hòa Bình. Liên hệ : 036.886.2663 - 039.975.9565
Website : daoduahoabinh.com